Πώς η αυτοκινητοβιομηχανία μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της τιμής της ντομάτας; Πώς τα φωτιστικά μίας αίθουσας μπορούν να λειτουργήσουν ως power bank και να φορτίσουν δεκάδες συσκευές; Πώς ο ήλιος μπορεί να παράγει κρύο αέρα;
Υψηλή τεχνολογία, που μέσα στην επόμενη πενταετία θα αλλάξει σημαντικά διαφορετικές βιομηχανίες και τη ζωή των ανθρώπων συνολικά, έχει την υποδομή, για να παράξει η Ελλάδα της κρίσης.
Στη Θεσσαλονίκη λειτουργεί 1 από τα 3 σύγχρονα κέντρα παραγωγής εύκαμπτων οργανικών ηλεκτρονικών της Ευρώπης. Μέσα από το Smartonics, ένα τετραετές κοινοτικό πρόγραμμα με προϋπολογισμό 11,6 εκατ. ευρώ, στο οποίο συμμετείχαν χώρες με βαριά βιομηχανία και μεγάλα ερευνητικά κέντρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επένδυσε στην Ελλάδα, όχι μόνο 7,9 εκατ. ευρώ ως χρηματοδότηση, αλλά και την μετέπειτα ένταξη της χώρας σε μία ειδική “δύναμη κρούσης” που θα βοηθήσει στη διάδοση των άπειρων εφαρμογών των οργανικών ηλεκτρονικών στην καθημερινότητα των Ευρωπαίων Πολιτών.
“Το πρώτο αυτοκίνητο που καταναλώνει… Ήλιο”
Τελικός στόχος του προγράμματος “Smartonics” ήταν η ενσωμάτωση εκτυπωμένων εύκαμπτων οργανικών φωτοβολταϊκών συστημάτων τέταρτης γενιάς στην οροφή ενός αυτοκινήτου της FIAT. Ο στόχος επιτεύχθηκε και με τα σημερινά δεδομένα η συγκεκριμένη εφαρμογή μπορεί να εξασφαλίσει στα συμβατικά αυτοκίνητα βενζίνης ή diesel εξοικονόμηση 12-15% της συνολικά καταναλισκόμενης ενέργειας, τροφοδοτώντας μέσω των φωτοβολταϊκών τον φωτισμό και το σύστημα κλιματισμού των αυτοκινήτων.
“Ο δρόμος άνοιξε”, δήλωσε ο επικεφαλής του έργου και διευθυντής του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας (LTFN) του ΑΠΘ, καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης, στη σημερινή παρουσίαση στον Τύπο των αποτελεσμάτων ενός από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά προγράμματα, που εξελίχθηκαν τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ. Στο Smartonics, που συντόνισε το LFTN του ΑΠΘ, συμμετείχαν 18 ερευνητικοί και βιομηχανικοί φορείς-6 από την Ελλάδα και οι 12 από Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία.
“Το τελικό προϊόν από το σήμερα μπορεί να απέχει και δύο χρόνια. Τότε όμως θα είναι και οι αποδόσεις των φωτοβολταϊκών συστημάτων υψηλότερες. Άλλωστε, σήμερα μιλάμε για τα συμβατικά αυτοκίνητα, μετά 2-3 χρόνια μπορεί να μιλάμε για τα ηλεκτρικά”, εξήγησε ο κ.Λογοθετίδης.
Η έκθεση του Κέντρου Ερευνών της Fiat, για την ολοκλήρωση του προγράμματος εκτιμά ότι η αυτοκινητοβιομηχανία θα αξιοποιήσει την καινοτόμα εφαρμογή εφόσον τηρηθούν κάποιες συγκεκριμένες προδιαγραφές και συγκεκριμένα, η τιμή της εγκατάστασης να πέσει κάτω από τα 200 ευρώ το τ.μ. από τα 300 που υπολογίζεται σήμερα, να εξασφαλισθεί διάρκεια ζωής των φωτοβολταϊκών πάνω από 3 χρόνια και συνολικά τα 2 τ.μ. της εγκατάστασης να μπορούν να παράγουν 90-120 Watt (σήμερα παράγουν 50). Οι στόχοι αυτοί, όπως επισήμανε ο κ.Λογοθετίδης, θεωρούνται εφικτοί.
Για την παραγωγή 1 εκατ. τ.μ. εκτυπωμένων εύκαμπτων οργανικών φωτοβολταϊκών συστημάτων υπολογίζεται πως απαιτείται επένδυση 20-30 εκατ. ευρώ.
“Άπειρες εφαρμογές”
“Με βάση τα επιμέρους εργαλεία και υλικά που φτιάξαμε ανοίγει ένας τεράστιος κλάδος με εφαρμογές γύρω από τα έξυπνα οργανικά ηλεκτρονικά”, επισήμανε ο κ.Λογοθετίδης, εξηγώντας ωστόσο ότι αυτό εκτός από πρόκληση αποτελεί και εμπόδιο.
“Αναμένουμε τα επόμενα χρηματοδοτικά πλαίσια, καθώς για κάθε εφαρμογή θα πρέπει να γίνουν τα πρότυπα, τα demonstrators, για να μπορέσει να ανοίξει η χρήση- παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα”, σημείωσε ο κ.Λογοθετίδης. Ουσιαστικά για κάθε μία από τις εφαρμογές θα πρέπει να δημιουργηθεί μία επιπλέον πρότυπη μονάδα, κι αυτό όπως διευκρίνισε ο καθηγητής “δεν είναι θέμα του πανεπιστημίου, δεν είναι θέμα μίας εταιρείας, είναι θέμα ενός τεράστιου κλάδου”.
Ήδη, πάντως, μελετάται πώς μπορούν να ενσωματωθούν αντίστοιχες διατάξεις φωτοβολταϊκών σε υφάσματα, ομπρέλες, ρουχισμό, φορητές συσκευές, οροφές, τοίχους, παράθυρα κτιρίων, ακόμη και σε θερμοκήπια.
“Με το φως από τους λαμπτήρες παράγεται ενέργεια, με την οποία μπορούν να φορτίσουν συσκευές. Και στα θερμοκήπια, π.χ. είναι πρόκληση το να μη χρειάζεται να κάνουμε 70% εισαγωγή ντομάτας, αλλά έχουμε πολλά θέματα να λύσουμε πριν φτάσουμε σε αυτό”, ανέφερε ο κ.Λογοθετίδης.
“Αυτά όλα είναι έργα από την Ελλάδα της κρίσης. Η γνώση που έχει αποκτηθεί είναι το εχέγγυο για τη συνέχεια”, ανέφερε ο καθηγητής Ιωάννης Καλλίτσης από το Πανεπιστήμιο Πατρών.
“Το πρόγραμμα Smartonics υπήρξε υπόδειγμα καλής πρακτικής πώς πρέπει να γίνεται η έρευνα και πώς η επιχειρηματική κοινότητα να διαχέει της δικής της γνώση μέσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα”, ανέφερε ο Βασίλης Θωμαϊδης, από την Compucon, βορειοελλαδίτικη εταιρεία που ανέλαβε το κομμάτι της εκτύπωσης των φωτοβολταϊκών.
