Luis Cobelo / vice.com
Η πρώτη μέρα από τις δυο εβδομάδες που θα περνούσα με τους Los Murcielagos -Τις Νυχτερίδες- την ομάδα ποδοσφαίρου τυφλών της Αργεντινής, ήταν η αρχή μιας νέας εκπαιδευτικής εμπειρίας για μένα, ένα μάθημα πάνω στη δύναμη να «βλέπεις» περισσότερα από αυτά που είναι μπροστά σου.
Ο αυστηρός προπονητής της ομάδας, ο Martín Demonte δεν ανέχεται την αργοπορία. Ο Demonte, ο οποίος δεν είναι τυφλός, προπονεί τους Los Murcielagos από το 2005, με σιδηρά πυγμή, με μια καθορισμένη παιδαγωγική προσέγγιση και με πολύ υπομονή. Όπως εκατομμύρια Αργεντινών, είναι παθιασμένος με το ποδόσφαιρο και με την πάροδο του χρόνου έχει αναπτύξει, μαζί με τους παίκτες του, μια δημιουργική μέθοδο για τον καθορισμό των καλύτερων επίσημων κανονισμών για το ποδόσφαιρο τυφλών.
«Απολαμβάνω αυτό που κάνω και είμαι πολύ τυχερός» λέει ο Demonte. «Είναι προσωπική επίτευξη στόχου να δω το ποδόσφαιρο να γίνεται ένα άθλημα αποκατάστασης και να δουλεύω με υπέροχους ανθρώπους που τα δίνουν όλα για να αποδώσουν όσο το δυνατό καλύτερα».
«Οι Los Murcielagos εμπνέουν σεβασμό και σε κάνουν να θέλεις να παίξεις, σε ενθαρρύνουν. Αποδεικνύουν ότι τα εμπόδια δεν υπάρχουν και ότι μπορούν να απολαύσουν αυτό που κάνουν».
Καταλάβετε ότι η ύπαρξη μιας ομάδας ποδοσφαίρου τυφλών δεν είναι κάτι ασυνήθιστο σε μια χώρα όπου τα περισσότερα παιδιά γεννιούνται με μια μπάλα ποδοσφαίρου «δεμένη» στον ομφάλιο λώρο τους. Σε όλες τις γειτονιές, σε όλες τις πόλεις της Αργεντινής υπάρχουν παιδιά που κλωτσάνε μπάλες. Οπότε γιατί όχι τα άτομα με προβλήματα όρασης;
Αυτό οδήγησε στη δημιουργία της ομάδας το 1991. Ξεκίνησαν με λίγους πόρους, αλλά τώρα, αφού έχουν κερδίσει δύο Παγκόσμια Κύπελλα, έχουν την υποστήριξη γνωστών χορηγών και είναι σχετικά διάσημοι. Τα Παγκόσμια Πρωταθλήματα Ποδοσφαίρου Τυφλών έχουν μοιραστεί ανάμεσα στη Βραζιλία (το 1998, 2000 και 2010) και την Αργεντινή (2002 και 2006). Στους δυο τελευταίους Παραολυμπιακούς, κέρδισαν το ασημένιο μετάλλιο στην Αθήνα και το χάλκινο στην Κίνα. «Μας λείπει το χρυσό» είπε ο Demonte και πρόσθεσε επίσης ότι «προετοιμαζόμαστε για το Ρίο ντε Τζανέιρο το 2016».
Συναντώ τον David Peralta, είναι 30 ετών. Παίζει στην εθνική από το 2009. Άκουσε τον ήχο της φωτογραφικής μηχανής μου όταν άρχισα να τραβάω φωτογραφίες και ρώτησε τι μοντέλο μηχανής χρησιμοποιούσα. «Τι είδους φωτογραφίες θέλεις να τραβήξεις Luis; Τι προσπαθείς να απαθανατίσεις;» ο David είναι φόργουορντ και κατάγεται από την Παταγονία. Είναι παντρεμένος, η σύζυγός του δεν είναι τυφλή και έχουν τρία παιδιά. Έχασε την όρασή του σε ένα δυστύχημα όταν ήταν πέντε ετών.
«Στο μικρό χωριό όπου ζούσα, υπήρχε στρατιωτική βάση και στα γειτονικά χωράφια μπορούσαν να κάνουν ασκήσεις πολέμου. Ήμουν μαζί με ακόμα δυο φίλους και κάναμε ακροβατικά με τα ποδήλατα όταν βρήκαμε κάτι χειροβομβίδες και αρχίσαμε να τις πετάμε. Εξερράγησαν. Ένας από τους φίλους μου πέθανε και ο άλλος δεν έπαθε τίποτα».
Το αριστερό μάτι του David είναι κατεστραμμένο από θραύσματα, ενώ έχασε το δεξί του μετά από πολλαπλές ανεπιτυχείς επεμβάσεις. Όπως διηγείται την ιστορία, φαίνεται σαν να μην έχει κακή ανάμνηση από όλο αυτό. «Ήταν απλώς κάτι που συνέβη, η ζωή μου είναι αυτή που είναι ως αποτέλεσμα του ότι έγινα τυφλός και δεν παραπονιέμαι ούτε μια σταλιά για αυτό». Το να παίζει στην εθνική ομάδα είναι το πάθος του, «εμπιστεύσου πριν δυσπιστήσεις» είναι το μότο του. Αφού τράβηξα τη φωτογραφία του, έφυγα λέγοντας «Θα σε δω αργότερα». Ντροπιασμένος από αυτό που είπα, ψέλλισα ανεπιτυχώς μια ασυνάρτητη εξήγηση, αλλά μου λέει «Χαλάρωσε, μην ανησυχείς, αυτό που είπες ήταν σωστό. Θα σε δω αργότερα».
Για να κινηθείς στον κόσμο του σκοταδιού, πρέπει να ακολουθήσεις ορισμένες συνήθειες. Όλοι πρέπει να χρησιμοποιούν «voy» που σημαίνει «Πάω». Λένε ότι είναι υποχρεωτικό σε διεθνή διαγωνισμό. Το Voy επιτρέπει στον κόσμο να ξέρει ότι εκεί κοντά. Εάν είσαι ένας τυφλός ποδοσφαιριστής, οι άλλες αισθήσεις σου είναι αλάθητες. Τίποτα δεν σε διαπερνάει. Το ποδόσφαιρο τυφλών απαιτεί πολύ ενέργεια, ομαδική δουλειά και οργάνωση. Πρέπει να έχεις καλή επικοινωνία, συγκέντρωση, και εμπιστοσύνη. Χωρίς αυτά, δεν μπορείς να κάνει τίποτα.
Οι παίκτες «μεταφράζουν» αυτά τα προσόντα στην καθημερινότητά τους με τις συζύγους, τα παιδιά και τις οικογένειες. Και είναι ευτυχισμένοι. Πάρτε για παράδειγμα τον Gustavo Maidana, που είναι 35 ετών και παίζει στην Εθνική Ομάδα από τότε που ήταν 17 ετών. Είναι παντρεμένος με τρεις κόρες, τυφλώθηκε σε ηλικία 9 ετών από έναν ιό, τον οποίο οι γιατροί δεν έχουν ακόμα ανακαλύψει. Ο ιός ήταν τόσο σπάνιος που ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση σε όλο τον κόσμο. Ο ιός τον παρέλυσε επίσης από τη μέση και κάτω.
«Αυτό που ζήτησα από το Θεό, πάνω απ’ όλα ήταν μια ευκαιρία να περπατήσω ξανά. Δεν με ενδιέφερε να ξαναδώ. Αφού καθηλώθηκα στο κρεβάτι ένα χρόνο, ήμουν σε θέση να σηκωθώ και να κάνω τα πρώτα μου βήματα. Μετά από τέσσερα χρόνια προόδου άρχισα να κάνω παρέα με άλλους τυφλούς από ένα ινστιτούτο στη γειτονιά μου και να παίζω ποδόσφαιρο μαζί τους. Ήμουν εκεί όταν με επέλεξαν να μπω στην εθνική ομάδα ποδοσφαίρου τυφλών».
Ο Domingo Latela, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αθλημάτων Τυφλών Αργεντινής (FADEC) που διοργανώνει διάφορες αθλητικές συναντήσεις, τζούντο, κολύμπι, στίβο και ποδόσφαιρο, είναι επίσης τυφλός. Μου λέει ότι το όνομα της ομάδας Los Murcielagos καθιερώθηκε αφού κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
«Στη ζούγκλα των σπορ στην Αργεντινή έχουμε τα Πούμα, που είναι η ομάδα του ράγκμπι και οι Λέαινες που είναι η ομάδα χόκεϊ επί χόρτου, οπότε ο αρχηγός μας Silvio Vela εφηύρε το όνομα Los Murcielagos για την ομάδα. Είναι αλήθεια, ότι δεν είναι ωραίο ζώο, αλλά μια στάλα μαύρο χιούμορ είναι πάντα απαραίτητη».
Ο Silvio δεν χάνει ποτέ το γέλιο από το πρόσωπό του. Με 40 χρόνια εμπειρίας βρίσκεται στην εθνική ομάδα από τα σπάργανά της. Θεωρείται ο καλύτερος τυφλός ποδοσφαιριστής στον κόσμο. Λέει, «Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή χωρίς αθλητισμό, είναι αυτό που ανεβάζει την αυτοεκτίμησή μου και προσθέτει πάθος στη ζωή, ακόμα κι αν δεν ήμουν τυφλός, θα έπαιζα ποδόσφαιρο. Γεννήθηκα για να το κάνω. Στα παιδιά που είναι τυφλά θα έλεγα να αφιερώσουν τη ζωή τους σε οτιδήποτε τους αρέσει. Μην κλειδώνεστε μέσα στο σπίτι και μη ζείτε με τύψεις, όλοι γεννηθήκαμε να είμαστε καλοί σε κάτι και να επιτύχουμε σε αυτό».
Ο Froilán Pandilla, επίσης γνωστός ως Koki, είναι 33 ετών και είναι τυφλός λόγω γενετικής ασθένειας. Η όρασή του άρχισε να μειώνεται όταν ήταν 5 ετών και μέχρι τα 19 του ήταν εντελώς τυφλός.
«Παίζω ποδόσφαιρο από τότε που θυμάμαι, δένοντας μια τσάντα στην μπάλα, έτσι ώστε να μπορώ να την ακούω και να ξέρω που βρίσκεται» είπε.
Η ζωή του άλλαξε όταν ο Demonte τον είδε να παίζει σε ένα σχολείο στο Μπουένος Άιρες.
«Ζω για το ποδόσφαιρο τόσο πολύ που η σύζυγός μου, η οποία είναι επίσης τυφλή, λέει ότι θα ντυθεί μπάλα ποδοσφαίρου για να δει εάν τότε θα στρέψω σε εκείνη την προσοχή μου».
Μετά από αρκετές μέρες με την ομάδα, αφομοιώνοντας το πάθος τους για το ποδόσφαιρο, νιώθω σαν να με αποδέχθηκαν ως οικογένεια. Γνωρίζουν τις κινήσεις μου και με χαιρετάνε χωρίς καν να πω κουβέντα. Νομίζω ότι μπορούν να με μυρίσουν. Για να το ζήσω, να αρχίσω να καταλαβαίνω πώς είναι να μην βλέπεις, ο προπονητής Demonte μου ζητάει να κλείσω τα μάτια μου με παρωπίδες (οι παρωπίδες είναι υποχρεωτικές για όλους τους παίκτες) και να παίξω. Μου λένε ότι οι βασικοί, οι θεμελιώδεις πυλώνες του ποδοσφαίρου τυφλών είναι η εμπιστοσύνη και η επικοινωνία. Οι παίκτες με κοροϊδεύουν και με προκαλούν. Με βρίζουν και δεν τα παρατάνε.
«Άστο να σε παρασύρει, μην φοβάσαι και άκου προσεκτικά τι λέω» λέει ο Demonte.
Ανασαίνω βαθιά και προχωράω. Νιώθω ότι ανά πάσα στιγμή θα φάω κλωτσιά, ακόμα κι αν συνειδητοποιώ ότι τώρα μπορώ να ακούω τους παίκτες να πλησιάζουν πιο κοντά σε μένα. Ελέγχοντας την μπάλα, φοβάμαι μην πέσω πάνω σε κάποιον ή κάτι ενώ ντριμπλάρω. Μπορώ μόνο να πω «voy» δυο ή τρεις φορές πριν να ακούσω την μπάλα να εξαφανίζεται από την τροχιά μου. Η μπάλα έχει μια κουδουνίστρα στο εσωτερικό της, έτσι ώστε να μπορούμε να την εντοπίσουμε από τον ήχο, όπως θα έκανε μια νυχτερίδα.
Μου δίνουν ακόμα μία ευκαιρία, αλλά αυτή τη φορά με αφήνουν να φύγω χωρίς να με μαρκάρουν. Ο Demonte φωνάζει «συνέχισε να κινήσει ευθεία, το γκολ είναι κοντά, μην τρέχεις, κάνε δυο βήματα στα δεξιά, πρόσεχε, στα αριστερά, πήγαινε πιο κοντά…».
Φωνάζω «voy, voy, voy», χιλιάδες φορές και τους ακούω να λένε «γκολ», οπότε κλωτσάω την μπάλα όσο καλύτερα μπορώ…αλλά τίποτα. Κλώτσησα την μπάλα πέρα από το στόχο, την έβγαλα εκτός ορίων. Η εμπειρία με αφήνει εντελώς εξαντλημένο.
Για τον Germán Márquez τον τεχνικό προπόνησης, η εμπειρία του με τους Los Murcielagos έχει ανοίξει την πόρτα σε έναν εντελώς νέο κόσμο για εκείνον. Τώρα ξέρει ότι πολλά μπορούν να γίνουν χωρίς να μπορεί να δει κανείς. «Όταν δουλεύεις με τυφλούς, φθάνεις στο σημείο να σκεφτείς ότι η ζωή τους είναι γεμάτη στιγμές αδυναμίας να κάνουν κάτι» λέει. «Όμως αυτό που έμαθα είναι πως παρά το ότι έχω όλες τις αισθήσεις μου, δεν βλέπω τίποτα περισσότερο από αυτό που είναι φανερό και έτσι μερικές φορές αναρωτιέμαι ποιος έχει περισσότερες ειδικές ανάγκες, εμείς ή εκείνοι, οι οποίοι προσαρμόζονται για να δημιουργήσουν μια ζωή για αυτούς».
