“Ο φοιτητής, ο άνθρωπος, ο διανοούμενος, ο σύντροφος, το σύμβολο”. Έτσι χαρακτηριζόταν ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα που ήρθε στη ζωή σαν σήμερα, το 1928 (κάποιες πηγές αναφέρουν μάλλον λανθασμένα πως γεννήθηκε 14 Ιουνίου). O άνθρωπος, που εμπνέει μέχρι σήμερα με το επαναστατικό του πνεύμα τους νέους, παρότρυνε με τα λόγια που έκανε πάντοτε πράξη “να μετατρέψουμε την καθημερινή ζωή σε μια πυρκαγιά”.
Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, γνωστός ως Τσε, αποτελεί μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του 20ου αιώνα. Το αμερικανικό περιοδικό Time τον έχει κατατάξει στις μορφές του αιώνα ενώ όλοι γνωρίζουμε πως αποτέλεσε και αποτελεί το σύμβολο της επανάστασης και της αυτοθυσίας. Γεννημένος στην κωμόπολη Ροσάριο της Αργεντινής σαν σήμερα το 1928, ο δραστήριος και αθλητικός “Ερνεστίτο” ή αλλιώς “Φούσερ”, από την παιδική κιόλας ηλικία τα πήγαινε πολύ καλά σε διάφορα αθλήματα, από το ποδόσφαιρο μέχρι την κολύμβηση και το ποδήλατο.
Η βιβλιοθήκη του στην ηλικία των δώδεκα χρονών, αναλογούσε σε έναν δεκαοκτάχρονο νέο, καθώς επιχειρούσε να διαβάσει από Πάμπλο Νερούδα μέχρι Λόρκα και από Αριστοτέλη μέχρι Νίτσε και Μαρξ. Αναφορικά με την ακριβή ημερομηνία γέννησής του, καθώς διάφορες πηγές αναφέρουν και την 14η Ιουνίου ως πιθανή ημέρα που ήρθε στον κόσμο, αξίζει να αναφέρουμε την πηγή που θεωρείται πιο έγκυρη από τον βιογράφο, Τζον Λι Άντερσον. Το πιστοποιητικό γέννησης του Τσε Γκεβάρα δείχνει ως ημερομηνία γέννησης την 24η Ιουνίου 1928.
Tριτογενής πηγή ωστόσο αναφέρει ότι η μητέρα του ομολόγησε ότι στην πραγματικότητα γέννησε τον γιο της στις 14 Μαΐου και ότι η ημερομηνία γέννησης στο πιστοποιητικό είναι πλαστή για να φαίνεται ότι ο γιος της γεννήθηκε έναν μήνα αργότερα. Διαφορετικά θα αποδεικνυόταν ότι ήταν ήδη έγκυος πριν τον γάμο της, έτσι πλαστογραφήθηκε η ημερομηνία ώστε να αποφευχθεί το σκάνδαλο. Το γεγονός ότι ο μεγάλος επαναστάτης έπασχε από άσθμα από μικρή ηλικία ήταν ίσως ο λόγος που αποφάσισε να ασχοληθεί με την ιατρική όταν κλήθηκε να επιλέξει κατεύθυνση σπουδών.
Περνώντας από τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη ριζοσπαστικοποίηση και τον ανταρτοπόλεμο, στην εδραίωση της επανάστασης, στο Κονγκό, τη Βολιβία και τέλος στη δολοφονία του, τα γεγονότα που σημάδεψαν τον ίδιο και τους λαούς που επηρέασε, είναι πολυαναγνωσμένα. Ο Αργεντίνος γιατρός συμμετείχε στο κίνημα που ανέτρεψε το δικτατορικό καθεστώς του Φουλεχένσιο Μπατίστα στην Κούβα και υπήρξε μέλος της επαναστατικής κουβανικής κυβέρνησης προωθώντας ριζικές μεταρρυθμίσεις. Το 1965 έφυγε για να οργανώσει τα νέα επαναστατικά κινήματα του Κονγκό και αργότερα στη Βολιβία.
Ο τραυματισμός, η σύλληψη και η δολοφονία του ήταν τα επακόλουθα του ανιδιοτελούς του πνεύματος. Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα δολοφονήθηκε από Βολιβιανό στρατιώτη στις 9 Οκτωβρίου 1967. Την επόμενη ημέρα της εκτέλεσης, έπειτα από τη νεκροψία, το σώμα του Τσε μεταφέρθηκε στο πλυσταριό του χωριού όπου και εκτέθηκε ως απόδειξη του βολιβιανού στρατού προς τον δύσπιστο διεθνή τύπο. Οι βολιβιανές αρχές για να αποδείξουν ότι δεν βρισκόταν πλέον στη ζωή, ζήτησαν τον ακρωτηριασμό των άνω άκρων του, τα οποία στάλθηκαν στο Μπουένος Άιρες για επιστημονική επιβεβαίωση της ταυτότητας του νεκρού.
Η ταφή του επαναστάτη έγινε σε ένα χωράφι, σε μια επιχείρηση των βολιβιανών αρχών που κρατήθηκε υπό πλήρη μυστικότητα. Όταν ο πράκτορας Φέλιξ Ροδρίγκες σύμφωνα με το BBC, ανακοίνωσε στον Τσε Γκεβάρα ότι θα τον σκοτώσουν, εκείνος ζήτησε να μεταφέρουν στη γυναίκα του τα τελευταία του λόγια πριν τη δολοφονία του. “Πείτε της να παντρευτεί ξανά και να ζήσει ευτυχισμένη”. Ο ίδιος όμως φρόντιζε να γράφει γράμματα και στα παιδιά του σε όποιον τόπο κι αν βρισκόταν. Σε μία από τις κάρτες που είχε ετοιμάσει για την κόρη του, έγραφε:
“Αγαπημένη μου Αλειδίτα, κοίταζα τις μικρές γαζέλες να τρέχουν στη σαβάνα και σε θυμήθηκα. Μονάχα εδώ υπάρχουν λιοντάρια, και στη χώρα μας οι γαζελίτσες θα μπορούν να τρέχουν χωρίς να τις κυνηγάει κανείς. Μην ξεχνάς να πηγαίνεις σχολείο και δώσε ένα φιλάκι στον καινούριο σου αδερφό εκ μέρους μου. Ένα φιλάκι από τον μπαμπά”.
Πριν περάσουμε σε κάποια σημαντικά αποφθέγματα που άφησε πίσω του, αξίζει να αναφέρουμε τα λόγια του Φιντέλ Κάστρο για τον ίδιο:
“Εάν θέλουμε να εκφράσουμε το πώς θα θέλαμε να είναι οι άνδρες των επόμενων γενεών, πρέπει να πούμε: Ας είναι όπως ο Τσε! Εάν θέλουμε να πούμε πως επιθυμούμε να εκπαιδευτούν τα παιδιά μας, πρέπει χωρίς αμφιβολία να πούμε: Θέλουμε να εκπαιδευτούν σύμφωνα με το πνεύμα του Τσε!”
Ακολουθούν μερικές από τις φράσεις που έχουμε να θυμόμαστε από τον άνθρωπο που τα όνειρά του δεν συνάντησαν πουθενά, σύνορα.
- “Ο καλύτερος τρόπος να πεις κάτι είναι να το κάνεις”
- “Εάν τρέμεις από αγανάκτηση για κάθε αδικία, τότε είσαι σύντροφός μου”
- “Αξίζει φίλε μου, να υπάρχεις για ένα όνειρο κι ας είναι η φωτιά του να σε κάψει”
- “Κινδυνεύοντας να φανώ γελοίος, επιτρέψτε μου να πω ότι ο αληθινός επαναστάτης οδηγείται από μεγάλο αίσθημα αγάπης. Είναι αδύνατο να σκεφτώ κάποιον πραγματικό επαναστάτη χωρίς αυτό το ιδανικό”
- “Η σιωπή είναι (κι αυτή) ένα επιχείρημα που εκφράζεται με άλλον τρόπο”
